ΣΤΗ ΣΚΙΑ ΤΗΣ ΕΞΕΤΑΣΤΙΚΗΣ

Λίγες μόλις μέρες μετά την έναρξη και τις φετινής εξεταστικής και ολόκληρο το φοιτητικό σώμα χορεύει πια για τα καλά στους ρυθμούς της. Γρήγορα βήματα, αγχωμένα πρόσωπα, σύντομες κουβέντες, και κάθε ατομική διασκέδαση και πολύ περισσότερο κάθε συλλογική διαδικασία ( π.χ γενικές συνελεύσεις ) να «παγώνει», με ένα νομοτελειακό τρόπο, για να συνεχιστεί και να ξαναμπεί στους κανονικούς της ρυθμούς ένα περίπου μήνα μετά. «Ευκαιρία» για τους νεότερους φοιτητές να θυμηθούν ανάλογες δοκιμασίες των λυκειακών τους χρόνων και για τους μεγαλύτερους να ξαναζήσουν αυτή τη συγκλονιστική εμπειρία. Και μια κοινή απορία : « Όλα αυτά για τι: »

Αφήνοντας στην άκρη τα ποικίλα συναισθήματα που προκαλεί στον καθένα μας, και προσπαθώντας να την δούμε μ’ ένα πιο συνολικό, πιο κριτικό τρόπο, η εξεταστική διαδικασία αναδεικνύει ξεκάθαρα τον χαρακτήρα της εκπαιδευτικής λειτουργίας, εγκαθιδρύοντας και νομιμοποιώντας τον βασιζόμενη σε μια σειρά ιδεολογήματα.

Ξεκινώντας από το λόγο για τον οποίο εξεταζόμαστε, θα λέγαμε ότι ,όπως και σε κάθε άλλη εξεταστική διαδικασία, αυτός είναι ο διαχωρισμός του σώματος των εκπαιδευόμενων σε ομάδες με διαφορετικά ποιοτικά χαρακτηριστικά. Η κατανομή αυτή που γίνεται με δήθεν «αξιοκρατικά» κριτήρια. Σε κάθε περίπτωση έρχεται σε απόλυτη αντιστοιχία με την ιεραρχική, πυραμιδωτή δομή της παραγωγικής διαδικασίας (λίγοι προνομιούχοι-επιστήμονες-managers, περισσότεροι μισθωτοί εργάτες) και καλύπτει την ανάγκη της αγοράς εργασίας για εύρεση ενός αντικειμενικοφανή και άρα ευρέως αποδεκτού τρόπου για την κατανομή των εργαζομένων στις βαθμίδες της. Γιατί με μια υποκριτική διαδικασία διαχωρισμού του «έξυπνου» από τον «βλάκα», και του εργατικού απ’ τον τεμπέλη δεν υπάρχει χώρος για πολλά πολλά ερωτηματικά των εργαζομένων γύρω από τις θέσεις που τελικά καταλαμβάνουν στην παραγωγή.

Έκτός όλων αυτών, επικεντρώνοντας λίγο περισσότερο στο ίδιο το ιδεολόγημα της αξιοκρατίας, μπορεί κανείς εύκολα να διακρίνει πως η διαφορετική κοινωνική προέλευση των εκπαιδευομένων συνεπάγεται και μια πολύ διαφορετική σχέση αυτών με τη γνώση και άρα πως ούτως ή άλλως δεν μπορούν όλοι να αξιολογηθούν με τα ίδια μέτρα , και πως δεν ισχύει το ότι όλοι έχουν ίσες ευκαιρίες όπως πολλοί ισχυρίζονται.

Όσον αφορά στον τρόπο εξέτασης, αυτός έχει ως απώτερο στόχο την εγχάραξη ορισμένων χαρακτηριστικών – ιδεολογικών και όχι μόνο - στους φοιτητές–μελλοντικούς εργαζόμενους (πχ πειθάρχηση, προσαρμοστικότητα σε οποιεσδήποτε συνθήκες, αποδοχή παρατυπιών από μέρους του καθηγητή-αυθεντία κα). Στο σημείο αυτό πρέπει να πούμε ότι υπάρχει μια απόλυτη αντιστοιχία μεταξύ των ρόλων που αναπαράγονται στον πανεπιστημιακό και στον εργασιακό χώρο αφού η υπακοή στον καθηγητή είναι πειθάρχηση στον αυριανό διευθυντή, ο βαθμός που θα πάρεις αντιστοιχεί στο μισθό, ο ατομικός τρόπος εξέτασης στον ανταγωνισμό με τους υπόλοιπους ανέργους για μια θέση εργασίας…
Πέρα απ’ αυτό η υποτιθέμενη παρεχόμενη από την εκπαιδευτική διαδικασία γνώση είναι τελείως αποσπασματική, χωρίς καμία σύνδεση και προοπτική μετατροπής σε συγκεκριμένη κοινωνική πρακτική με αποτέλεσμα όλες αυτές οι ατελείωτες σελίδες που διαβάζουμε να ξεχνιούνται πολύ γρήγορα και αυτό που μένει τελικά να μην είναι οι « γνώσεις » όπως θα περίμενε κανείς αλλά κάτι άλλο. Μένει στον φοιτητή η ικανότητα να διαβάζει με πολύ εντατικούς ρυθμούς, άρα και να δουλεύει μελλοντικά και με τον ίδιο τρόπο, μένει η ικανότητά του να προσαρμόζεται στους δυσμενείς όρους που μπαίνουν στην διάρκεια της εξεταστικής, όρους που δεν μπαίνουν απ’ τον ίδιο αλλά από κάποιον τρίτο που θεσμικά εξουσιοδοτείται να το κάνει, τον καθηγητή χωρίς αυτός να αντιδρά και να υπομένει παθητικά τις μελλοντικές αντιξοότητες ιδιαίτερα στους εργασιακούς χώρους.
Προς την κατεύθυνση αυτή συντείνει η υπάρχουσα τάση για ολοένα και σκληρότερη εντατικοποίηση των σπουδών, ολοένα και περισσότερους ελέγχους της απόδοσης και εξεταστικών φίλτρων μέσα στην διάρκεια των εξαμήνων στις σχολές αλλά και εκτός του εκπαιδευτικού χώρου μέσω διαφόρων διαγωνισμών προσλήψεων (ΑΣΕΠ για εκπαιδευτικούς, νόμος για την ειδίκευση στους γιατρούς).

Τέλος, σύμφυτο αλλά και σημαντικότατο χαρακτηριστικό της εξεταστικής αποτελεί η ατομικότητα που διακρίνει την παρουσία του φοιτητή σ’αυτή. Το όνειρο της κοινωνικής ανέλιξης και της αναγνωρισιμότητας μέσω του ατομικού δρόμου που προάγει η αξιοκρατία και ο ανταγωνισμός λειτουργούν διαλυτικά προς την δημιουργία σχέσεων αλληλεγγύης και συλλογικής αντίστασης, τα μοναδικά όπλα που μπορούν να αλλάξουν την υπάρχουσα κατάσταση.

Αν με όσα γράφουμε παραπάνω θέλουμε να καταλήξουμε κάπου ,αυτό είναι ότι πλέον δεν μπορούμε να παραμένουμε αδιάφοροι και να κυνηγάμε όλοι την προσωπική καταξίωση ή να καταφεύγουνε μόνο στην εύκολη λύση της αντιγραφής. Πιστεύουμε ότι η στάση των φοιτητών πρέπει να ξεπερνάει το παραπάνω δίλημμα και η παρέμβαση μας ακόμα και στο δύσβατο πεδίο των εξετάσεων να είναι συλλογική και συνειδητή ώστε να σταματά την καθηγητική αυθαιρεσία. Σ’ενα επόμενο στάδιο θα ήταν εφικτό η εμπλοκή των φοιτητών με συλλογικές διαδικασίες εξέτασεις π.χ συλλογικές απαλλακτικές εργασίες. Η κατάργηση των εξετάσεων αυτή καθεαυτή δεν θα σημάνει φυσικά και τη συνολική απεμπλοκή των εξεταζομένων από την αξιολόγηση που δέχονται στην εξεταστική διαδικασία.

Προτάσσοντας τα αιτήματα μας λέμε τα εξής:

-Να καταγγέλλεται οποιοσδήποτε έχει προκλητική, αντιφοιτητική συμπεριφορά και να εμποδίζεται επί τόπου από τους φοιτητές.. Επιτέλους τέλος στην αυθαιρεσία καθηγητών. Σε περίπτωση μαζικού κοψίματος (π.χ 60%) άμεση επανεξέταση του μαθήματος.
-Σεβόμαστε τους επιτηρητές και οι καθηγητές στο βαθμό που σέβονται και εμάς. Δεν αλλάζουμε θέσεις ως ύποπτοι για αντιγραφή. Είμαστε αλληλέγγυοι στους συμφοιτητές μας όταν αυθαιρετήσουν πάνω τους.
-Να οριστεί εμβόλιμη εξεταταστική για τους επί πτυχίω φοιτητές τον Ιούνιο ουτωσώστε να μην καθηστερούν οι φοιτητές ένα εξάμηνο να πάρουν το πτυχίο.
-Να καταργηθεί το όριο δήλωσης μαθημάτων του παρόντος συστήματος.
-Ανθρώπινοι ρυθμοί εξέτασης. Οι εξεταστική περίοδος να επιμυκηνθεί σε τέσσερις εβδομάδες.
-Το σύνολο της εξεταστέας ύλης να είναι καθορισμένο από δωρεάν συγγράμματα ή σημειώσεις. Καμία αποδοχή στο να εξεταζόμαστε σε θέματα τα οποία δεν αντιστοιχούν στην προκαθορισμένη ύλη ή σε ύλη που να μην έχουν όλοι οι φοιτητές πρόσβαση σε αυτή (π.χ να μπαίνει ως εξεταστέα ύλη, οι παραδόσεις ενός μαθήματος).